- การกำหนดเนื้อเรื่อง (Subject )
- การกำหนดคำสำคัญ (Keyword)
1. การกำหนดเนื้อเรื่อง (Subject)
การกำหนดค้นโดยใช้เนื้อเรื่องซึ่งเป็นคำศัพท์บังคับหรือเรียกว่า คำควบคุม เป็นคำมาตรฐานที่กำหนดใช้ สำหรับเนื้อหาหลักของเอกสารทั้งหมด ผู้จัดทำจะมีคู่มือการกำหนดเลือกคำที่กำหนดไว้ บรรณารักษ์นิยมเรียก หัวเรื่อง ทำให้ได้ผลค้นที่เที่ยงตรงต่อความต้องการได้สารสนเทศ
การกำหนดแบบใช้หัวเรื่อง คือ การกำหนดค้นที่ไม่ได้สนใจในความแตกต่างของการใช้คำเพราะผู้เขียนส่วนใหญ่มักจะใช้คำที่แตกต่างกันในการอธิบาย แต่จะคำนึงถึงเนื้อหาหลักของเรื่องในการกำหนดคำ
2. การกำหนดคำสำคัญ (Keyword)
การกำหนดค้นจากคำที่เห็นว่าควรจะปรากฏในเอกสาร เช่น ในส่วนชื่อเรื่อง คำอธิบายเนื้อหา สาระสังเขป หรือในส่วนเนื้อหาของเอกสาร
การกำหนดค้นโดยใช้คำสำคัญจะได้ผลการค้นที่ได้ผลค้นไม่ตรงเท่ากับการใช้หัวเรื่อง
ขั้นตอนการกำหนดคำสำคัญ
1. กำหนดคำสำคัญเรื่องที่จะค้น
2. เรียงลำดับความสำคัญ ของ คำสำคัญ
3. หาคำเหมือน คำที่มีความหมายข้างเคียงหรือสัมพันธ์กัน
4. กำหนดรูปแบบการค้นที่ต้องการ โดยไม่ควรกำหนดคำที่กว้างจนเกินไป
5. ตรวจสอบตัวสะกด
ตัวอย่าง เช่น ผลกระทบของภาวะโลกร้อนในประเทศไทย
คำสำคัญได้แก่
- ผลกระทบ ภาวะโลกร้อน ไทย
- ผลกระทบ โลกร้อน ไทย
- ปัญหา ภาวะโลกร้อน ไทย
- ปัญหา โลกร้อน ไทย